ظروف پخت و پز

راهنمای خرید ظروف پخت و پز:

ظروف پخت و پز و یا همان سرویس قابلمه و تابه به انگلیسی (Cooking Dishes) از جمله وسایل ضروری ای هستند که برای هر آشپزی بسیار اهمیت دارد و در صورت نبود آنها کارهای آشپزی را نمیتوان انجام داد.این ظروف شامل انواع تابه و انواع قابلمه می‌شوند.تابه ها و قابلمه ها از جنس های بسیار متنوع و در طرح و مدلهای بسیار زیادی برای تمامی نیازهای آشپزی طراحی و تولید شده اند.

ظروف پخت و پز از وسایلی هستند که ما به کمک آنها می‌توانیم آشپزی کنیم.ظروف پخت و پز از جنس های متنوع تولید می‌شوند و جزء ابتدایی ترین ابزار ساخت دست بشر هستند.اولین ظروف برای طبخ غذا از جنس سنگ بودند و اختراع اولین قابلمه از آثاری که توسط باستان شناسان کشف شده است به حدود 16000 سال پیش بر می‌گردد.اهمیت قابلمه و ظروف طبخ غذا از آن زمان ها تا به الان مشخص و ثابت شده است.اما چیزی که در طول این زمان به آنها اضافه شده و صنایع بسیاری را به تولید و طراحی در این حوزه کشانده، نوآوری و تولید با متریال های مختلف در سایز ها و ابعاد مورد نیاز برای درست کردن خوراک های مختلف می‌باشد.سرویس قابلمه و تابه به مرور زمان پیشرفت زیادی کردند. انواع پوشش های نچسب و محافظ ها و ساخت کفه های ضخیم همراه با شعله پخش کن برای گرمایش یکسان تمامی سطح ظروف پخت و پز و … از دیگر اقداماتی بوده که تا به امروز نسبت به ساخت و طراحی آنها انجام شده است.یکی ازمشکلات اصلی به هنگام طبخ غذا چسبیدن، غذا به کف تابه و قابلمه ها بود که در گذشته آشپز ها با آن دست و پنجه نرم می‌کردند.چسبیدن مواد غذایی به کف سرویس قابلمه و تابه باعث سریعتر سوختن خوراک می‌گردید و همچنین شستن ظروف را نیز به کاری بسیار دشوار بدل می‌کرد.

همانطور که پیش تر نیز به آن اشاره کردیم ظروف پخت و پز انواع مختلفی دارند و با توجه به جنس متریال و سایز و ابعاد و نوع استفاده و نوع پوشش نچسب تقسیم بندی می‌شوند.بهترین راه برای انتخاب ظروف پخت و پز مناسب و مورد نیازتان، داشتن اطلاعات کافی در مورد مزایا و معایب هرکدام می‌باشد.ما در ادامه به معرفی و بررسی تخصصی انواع سرویس قابلمه و تابه خواهیم پرداخت و مزایا و معایب هرکدام را با هم مقایسه می‌کنیم.در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

انواع ظروف پخت و پز:

قابلمه و تابه دو نوع از ظروف اصلی پخت و پز هستند که ما بیشتر با آنها سر و کار داریم که البته هرکدام از آنها به مدلهای گوناگونی از لحاظ شکل ظاهری، نوع و تعداد دسته، درب دار و بدون درب و یا سایز آنها تقسیم می‌شوند.تابه های ووک، تابه های تک دسته یا دو دسته و یا نیم قابلمه ها و ته چین پز ها که سایزها و ابعاد مختلفی دارند.اما از لحاظ جنس و نوع پوشش نیز ظروف پخت و پز به  انواع مختلف دیگری نیز تقسیم بندی می‌شوند.از لحاظ ساختار بدنه و جنس آن به مدلهای رویی، چدنی، مسی، استیل و پیرکس تقسیم بندی می‌شوند.از لحاظ پوشش نچسب نیز به دسته های تفلون، سرامیک و گرانیت تقسیم می‌شوند.که هرکدام خصوصیات خود را دارند.

انواع ظروف پخت و پز به لحاظ جنس بدنه:

ظروف چدنی:

سرویس قابلمه و تابه چدنی یکی از گزینه‌های بسیار مناسب برای آشپزهای حرفه ای است.این ظروف به دلیل انتقال حرارت مناسب و پخش حرارت به صورت یکدست و یکسان در تمامی سطوح ظرف بسیار مناسب برای طبخ انواع غذا هستند و مخصوصاً با لعاب های گرانیت و تفلون خاصیت نچسب بودن آنها بهتر عمل می‌کنند.اما ظروف چدنی به دلیل چگالی بالایی که این جنس دارد، بسیار سنگین هستند. تابه و قابلمه چدنی مقاومت کمتری نیز به نسبت استیل دارد و شکننده هستند.اما معمولاً کیفیت ساخت بالایی دارند.

ظروف مسی:

یکی دیگر از قدیمی ترین وسایل پخت و پز ظروف مسی هستند که از قدیم الایام به عنوان ظروف پذیرایی و طبخ غذا مورد استفاده قرار می‌گرفتند.ظروف پخت و پز مسی به دو روش دست ساز و ماشین ساز تولید می‌شود که در ایران بیشتر از روش اول یعنی دست ساز یا همان روش چکش کاری ساخته می‌شوند.ظروف مسی خاصیت آنتی باکتریال دارند و بیشتر مناسب غذاهای آبکی مانند دیزی هستند، ظروف پخت و پز مسی فواید دیگری مثل جا افتادگی غذا را نیز دارند، اما به گفته محققان سمی هستند.در واقع مقدار کمی مس برای بدن ضروری است، اما طبخ مداوم غذا در این ظروف مضر است.در گذشته برای جلوگیری از مسمومیت از قلع برای سفید کردن داخل این ظروف به عنوان یک پوشش استفاده می‌کردند.اما امروزه کمتر اینکار انجام می‌شوند و برای درست کردن قهوه و یا دیزی گهگاهی از این ظروف استفاده می‌شود که ضرری ندارد.

ظروف آلمینیومی:

ظروف آلمینیومی یا همان رویی که در واقع ترکیب دو آلیاژ آلمینیوم و روی هستند.از دیگر متریال ساخت سرویس قابلمه و تابه به شمار می‌روند.این جنس از ظروف بسیار سبک اند و کیفیت چندانی ندارند، به شدت بر روی مواد غذایی تاثیر می‌گذارند، پوشش نچسب ندارند و به هیچ عنوان استفاده از آنها پیشنهاد نمی‌شود.در هر صورت این ظروف قیمت بسیار کمتری به نسبت باقی جنس ها دارند.

ظروف استیل:

ظروف استیل در گذشته زیاد مورد استفبال قرار نمیگرفت به این دلیل که حرارت در ظروف استیل به شدت بالا می‌گرفت، معمولاً در آنها غذا میسوخت و یا ته می‌گرفت.اما در چند سال اخیر ابتکار و نوآوری در ساخت این ظروف آنها را به یکی از محبوب ترین متریال ها بدل کرده است.در ظروف امروزی از کفه ای با چندین لایه و ضخیم به همراه شعله پخش کن استفاده شده و بدنه آنها نیز به شدت ضخیم و با کیفیت شده، به طوری که بدون پوشش و لعابی خاصیت نچسب بودن را دارند و حتی می‌توانید در آن سرخ کنید.این ظروف با تغییر چشمگیری که در ساخت آنها صورت گرفته بود، ارزش خرید بالایی دارند و به نسبت قیمتی که دارند کیفیت بسیار بالاتری ارائه می‌دهند.این ظروف از علاوه بر خاصیت ضد زنگی خاصیت ضد باکتری نیز دارند، که از رشد باکتری ها بر سطح آن جلوگیری می‌کند.اغلب در ساختار آنها از کوتینگ های زیادی استفاده می‌شود که باعث ضخامت و مقاوم شدن قابلمه و تابه می‌شود.

ظروف شیشه ای یا پیرکس:

ظروف شیشه ای که در ایران بیشتر با نام پیرکس شناخته شده است، از سالم ترین  ظروف پخت و پز هستند.این ظروف با سرویس های قابلمه، کاسه و شیرجوش شناخته می‌شوند، میزان حرارت بسیار بالایی را تحمل می‌کنند و اصطلاحاً به آنها نشکن گفته می‌شود.زیرا مقاومت خوبی در برابر سرما و  گرما و حتی ضربه از خود نشان می‌دهند.در ساخت ظروف پخت و پز پیرکس از هیچ پوششی استفاده نمی‌کنند و مناسب برای درست کردن خوراک های کاملاً سالم هستند.بسیاری از افرادی که سالم بودن ظروف و غذا برای آنها اولویت است، به سراغ انتخاب این ظروف می‌روند. 

انواع ظروف پخت و پز به لحاظ پوشش نچسب:

یکی از مواردی که پیش تر نیز به آن پرداخته بودیم، انواع لعاب هایی است که به عنوان پوششی برای نچسبیدن مواد غذایی به کف و دیواره های ظروف از آنها در ساخت سرویس قابلمه و تابه استفاده می‌شود.در ادامه تمامی این پوشش ها را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.

ظروف تفلون:

یکی از محبوب ترین و بهترین ظروف میان خانواده ها به خصوص خانواده‌های ایرانی، ظروف تفلون است.تفلون در واقع یک ماده شیمیایی است که توسط شرکتی به نام Chemours برای اولین بار ساخته شد.این ماده بیشتر در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد و دارای مجوز سازمان غذا و دارویی ایالات متحده آمریکا است.بیش از 50 درصد از این ماده برای تولید کابل ها و قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود.اما این ماده شیمیایی به دلیل ضریب اصطکاک پایین آن، به صورت لایه هایی نازک به صورت پوششی نچسب در ظروف آشپزخانه نیز استفاده می‌شود، که ما بیشتر این ماده را با ظروف تفلون می‌شناسیم.این پوشش تا دمای 220 درجه سانتیگراد را می‌تواند تحمل کند.به طور معمول این پوشش بر روی سطحی از آلیاژ آلمینیوم یا استیل قرار می‌گیرد.یکی از مشکلاتی که ظروف تفلون دارند، سرطان زا بودن این ماده شیمیایی است.زمانی که این ماده بسوزد و گرد حاصل از سوختن آن به هوا پخش شود، تنفس آن برای سلامتی بسیار ضرر دارد.پس بایستی در هنگام استفاده از آن بسیار دقت داشته باشید و مراقب باشید تا نسوزد.این ظروف عمر بسیار خوبی به نسبت قیمت دارند.

ظروف سرامیک:

یکی دیگر از ظروف پخت و پز پرطرفدار  ظروف سرامیک هستند.سرامیک در واقع یک ماده غیرآلی است، که در دمای بسیار بالا شکل گرفته و سپس سخت شده است. از این ماده برای ساخت انواع ظروف، تحت عنوان پوششی نچسب استفاده می‌شود، که معمولاً بر روی ظروف سفالی و یا فلزی کشیده می‌‍شود تا علاوه بر زیبایی به عنوان پوششی نچسب استفاده شود.سرامیک ها در دو نوع کریستالی و غیر کریستالی ساخته می‌شوند.سرامیک های کریستالی از مواد معدنی تحت عنوان اکسید، کاربید و نیترید به همراه ماسه کوارتز که ماده اصلی ساخت بلور است ساخته می‌شود که در سرامیک های غیر کریستالی وجود ندارد.اکثر سرامیک هایی که برای پوشش استفاده می‌شود، از نوع کریستالی هستند.از مزایای پوشش سرامیکی می‌توان به ضریب اصطکاک پایین، دمای ذوب بالا و سختی زیاد اشاره کرد.اما یکی از معایب اصلی پوشش های سرامیکی شکنندگی و ترک خوردن آنهاست که با سرد و گرم شدن زیاد و یا افتادن باعث ترک خوردن و یا شکستگی این پوشش می‌شود.اما این ماده تا 550 درجه سانتی گراد دما را تحمل می‌کند و تا زمانی که نشکند ضرری برای بدن ندارد.

ظروف گرانیتی:

یکی دیگر از ظروف پر استفاده و محبوب دیگر در بین آشپز ها ظروف گرانیتی هستند.ظروف گرانیتی در واقع ترکیبی از دو پوشش قبلی یعنی تفلون و سرامیک است، که با هم ترکیب شده، تا مقاومت آن و خاصیت نچسب بودن آن را چند برابر کند. لایه داخلی سرویس قابلمه و تابه گرانیتی از پوشش تفلون است و بر روی سطح آن به صورت دانه های رنگی از سرامیک قرار گرفته است.پوشش های گرانیتی مقاومت بسیار بالاتری از سرامیک و ماندگاری بیشتری به نسبت ظروف پخت و پز تفلون دارند.این پوشش معمولاً خاصیت چند لایه دارند، یعنی از چند لایه تفلون و سرامیک در ساختار آنها به کار رفته است.

حال که با انواع مختلف ظروف پخت و پز آشنا شدیم و همچنین پوشش های آنها را شناختیم،سوال اینجاست با توجه به تنوع بسیار زیاد سرویس قابلمه و تابه کدام را باید تهیه کنیم.ما در یک مقاله تحت عنوان بالاخره کدوم قابلمه خوبه؟ تفلون، گرانیت یا سرامیک به این سوال ها پاسخ داده ایم. میتوانید با خواندن این مقاله ظروف پخت و پز مناسب برای خودتان را انتخاب کنید.

مواردی که باید در هنگام استفاده از ظروف پخت و پز به ویژه دارای پوشش لعابی رعایت کنیم:

• سعی کنید با یک اسکاچ نرم بر روی سطح ظروف با پوشش تفلون و گرانیت بکشید تا پوشش آنها دچار آسیب نشود.

• سعی کنید سطح داخلی سرویس قابلمه و تابه هایتان را با روغن خوراکی هر از چند گاهی چرب کنید.

• از قاشق، کفگیر و ملاقه مخصوص ظروف پخت و پز تفلون و گرانیتی برای هم زدن و یا کشیدن مواد غذایی استفاده کنید.

• برای اینکه بدانید چطور از ظروف تفلون استفاده کنید بهتر است این مقاله را مطالعه فرمایید.